ในบางสังคม ที่ไม่สนใจในบางเรื่อง เช่น หนังสือรับรอง (certificate) เพราะมีคำถามถึง ที่มาที่ไป ความเป็นมา ความน่าเชื่อถือของหนังสือรับรอง ระบบ ความสุจริต งานเอกสาร ประโยชน์ และการนำไปใช้ จึงมีประเด็นคำถามเรื่องความรู้จากการอบรม กับ หนังสือรับรองความรู้
มักมีคำถามต่อผู้จัดการอบรมในบางลักษณะว่า “การอบรมมีประกาศนียบัตรหรือเกียรติบัตรหรือไม่” ด้วยเหตุผลหลัก ๆ ดังนี้
1. ใช้เป็นหลักฐานรับรอง (Evidence)
หลายคนต้องการเอกสารยืนยันว่าพวกเขาได้เข้าร่วมการอบรมจริงกับผู้ทรงคุณวุฒิ หรือองค์กรที่น่าเชื่อถือ เพื่อนำไปใช้สมัครงาน เลื่อนตำแหน่ง หรือเป็นเงื่อนไขของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น ผลสอบภาษาอังกฤษ
2. เพิ่มความน่าเชื่อถือ (Credibility)
การมีเกียรติบัตรช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับผู้เข้าอบรม โดยเฉพาะหากออกโดยองค์กรที่มีชื่อเสียง เช่น กระทรวง ทบวง กรม
3. ข้อกำหนดขององค์กร/หน่วยงาน (Rule)
บางหน่วยงานกำหนดให้พนักงานต้องเข้ารับการอบรมพร้อมใบรับรองเพื่อให้เป็นไปตามมาตรฐานหรือข้อกำหนดต่าง ๆ เช่น ใบรับรองคุณวุฒิ
4. ใช้สะสมชั่วโมงการอบรม (Working hours)
ในบางอาชีพ เช่น ครู วิศวกร หรือแพทย์ อาจต้องสะสมชั่วโมงการอบรมเพื่อใช้ต่ออายุใบอนุญาต
5. แรงจูงใจในการเข้าร่วม (Motivation)
บางคนมองว่า การได้รับเกียรติบัตร (certificate) เป็นรางวัล (reward) ที่จับต้องได้หลังจากลงทุนเวลาและความพยายามในการอบรม
คำถาม มีเหตุผลใด ที่จัดการอบรมทางวิชาการแล้ว ไม่มีใบรับรองให้ผู้เข้ารับการอบรม
1. การอบรมแบบไม่เป็นทางการ (Informal)
บางหลักสูตรจัดขึ้นเพื่อให้ความรู้ทั่วไปโดยไม่มีข้อกำหนดทางวิชาการที่ต้องรับรอง
2. ข้อจำกัดด้านงบประมาณ (Budget)
การออกใบรับรองต้องใช้ทรัพยากร เช่น การพิมพ์ การลงนาม และระบบการออกเอกสาร ซึ่งอาจทำให้ต้นทุนสูงขึ้น
3. ไม่มีเกณฑ์การประเมินผล (Criteria)
หากไม่มีการวัดผล เช่น การสอบหรือการทดสอบความเข้าใจ อาจทำให้ไม่สามารถออกใบรับรองที่มีความน่าเชื่อถือได้
4. เน้นการเรียนรู้มากกว่าการรับเอกสาร (Document)
บางหน่วยงานให้ความสำคัญกับความรู้ที่ได้รับมากกว่าใบรับรอง จึงไม่ได้ออกเอกสารให้
5. ไม่ต้องการให้ใบรับรองถูกใช้ในทางที่ผิด (Risk)
บางกรณีกลัวว่าผู้เข้าร่วมอาจนำใบรับรองไปแสดงเป็นคุณสมบัติทางวิชาชีพ ทั้งที่หลักสูตรอาจไม่ครอบคลุมในระดับนั้น
6. เงื่อนไขของผู้จัดการอบรม (Policy)
บางองค์กรอาจมีนโยบายว่า จะออกใบรับรองให้เฉพาะหลักสูตรที่มีความยาวหรือความเข้มข้นเพียงพอเท่านั้น
7. ต้องการให้ผู้เข้าร่วมจดจ่อกับเนื้อหา (Learning)
หากการอบรมมีเป้าหมายเพื่อเสริมความรู้ระยะสั้น ผู้จัดอาจไม่ต้องการให้ผู้เข้าร่วมโฟกัสไปที่ใบรับรองมากกว่าการเรียนรู้จริง
